Ağız damak yarası, insan vücudunun önemli organları arasında yer alan ağız ve damak kısmının işlevini kaybetmesiyle oluşan bir rahatsızlıktır. Birtakım faktörlerden dolayı meydana gelen bu sağlık problemi, genellikle geçici olarak ortaya çıkar. Enfeksiyon, uygun şartlarda muhafaza edilmeyen diş macunu kullanımı, alerjik reaksiyon, mide mikrobu, sigara kullanımı, vitamin eksikliği, hormon değişimi, stres, çölyak hastalığı, aşırı sıcak gıdaların tüketimi, sert nitelikli besinlerin yenilmesi, asitli içeceklerin sıkça tüketilmesi ve ekşi gıdaların yoğun miktarda alınması ağız damak yarası sorununu meydana getirir. Bununla birlikte, bazı ciddi hastalıklar da bu rahatsızlığın oluşmasına sebebiyet verebilir. Ağız ve damak bölgesindeki yara oluşumu, pullu beyaz kabarcık ve kanamalı doku hasarına yol açar.

Ağız damak yarası, şiddetli ağrı hissi ile iştahsızlığı da beraberinde getirir. Kalıtsal olarak bazı insanlarda görülebilen bu hastalığın tekrarlama eğilimi vardır. Ağız içi hastalıklarının varlığı, enfeksiyon oluşumunun bütün alana yayılmasına neden olarak damak yarasına etken olur. Bununla birlikte aşırı tuzlu gıdaların tüketilmesi de dokunun hasar görüp yara oluşumuna imkân tanımasına neden olabilir. Bu durumda, yara derin doku tahrişi ile birlikte gıdaların çiğnenmeden bütün halde yutulmasına yol açar. Haliyle, iyileşme aşamasına kadar kabızlık sorununu da beraberinde getirir. Bu nedenle, ağız damak yarası geçene kadar katı besinlerden uzak durup sıvı nitelikli, normal sıcaklıkta yiyeceklerin tüketilmesi daha uygundur.

Hayatı olumsuz yönde etkileyen ağız damak yarası, en fazla bir hafta içerisinde kendiliğinden iyileşme imkânı bulabilir. Ancak uzun süre acı çekmeye gerek kalmadan bir doktor tarafından muayene edilip tedavi edilmesi de mümkündür. Hekimin önerdiği ilaçların düzenli kullanımı, bu rahatsızlığın kısa sürede ortadan kaldırılmasına yardımcı olur. Öte yandan, sert besin maddelerinin yenilmemesi, bir süre yumuşak nitelikli besinlerin tüketilmesi, paketlenmiş gıdaların yenilmemesi, turşu ve limon gibi gıdaların bir müddet tüketilmemesi, aşırı sıcak ve soğuk yemeklerden uzak durulması ve ağzın sürekli saf su ile çalkalanması iyileşmeye hız kazandırır. Ayrıca, aşırı soğuk ve sıcak içeceklerin de tüketilmemesi gerekir.

Bu hususta, kaliteli ve olumsuz saklama koşullarına maruz kalmayan diş macunu kullanımının yanı sıra diş fırçasının belirli aralıklarla değiştirilmesi, yaranın yayılmasını önleme açısından önemlidir. Ayrıca, vitamin ve mineral değeri yüksek gıdaların vücuda alınması, antioksidan görevi üstlenerek tedaviye olumlu katkı sağlar. Bu sağlık sorununun üstesinden gelebilmek adına, hasarlı dokuya herhangi bir cisimle veya elle dokunmamak gerekir. Son olarak, kötü alışkanlıklardan vazgeçip alkol ve sigara kullanımını engellemek, tedavi sürecine hız kazandırır.